24 Αυγούστου, 2014
Ένα νοερό ταξίδι έκανε το πολυπληθές ακροατήριο το απόγευμα της Δευτέρας 11/2/2013 στην φιλόξενη αίθουσα του Δημοτικού Συμβούλιου στο Δημαρχείου Πέλλας. Βασική αιτία ήταν η 7η εκδήλωση της 17ης περιόδου του Ανοικτού Λαϊκού Πανεπιστήμιου Γιαννιτσών. Η δε αφορμή ήταν η ομιλία της Παναγιώτας Καντή αναπληρώτριας καθηγήτριας του τμήματος Φυσικής του Πανεπιστήμιου Ιωαννίνων με τίτλο: «Ταξίδια στο Σύμπαν μέσα στο χώρο και στο χρόνο. Χωροχρονικά τούνελ και μαύρες τρύπες». Με τον μεστό λόγο της, την επιστημονική κατάρτισή της αλλά και την θαυμαστή ικανότητά της οδήγησε νέους και μεγαλύτερους σε έναν θαυμαστό κόσμο.
Η φυσική μελετά τον κόσμο γύρω της και προσπαθώντας να εξηγήσει φυσικά φαινόμενα, περιγράφει τον κόσμο που μας περιβάλει. Η ηλεκτρομαγνητική δύναμη μελετήθηκε για πρώτη φορά από τους Αρχαίους Έλληνες όπως ο Θαλής ο Μιλήσιος, ενώ την θεωρία που περιέγραψε την ένωση των 2 αυτών δυνάμεων έκανε ο Τζέημς Μάξγουελ το 1861. Η ασθενής Πυρηνική Δύναμη είναι μικρή και την συναντάμε μόνο στο επίπεδο των στοιχειωδών σωματιδίων. Η ισχυρή πυρηνική Δύναμη κρατά ενωμένα τα πρωτόνια και τα νετρόνια μέσα στους πυρήνες των ατόμων. Η Βαρυτική δύναμη, η πιο μυστηριώδης και ανεξερεύνητη δύναμη φύσης, είναι κυρίαρχη στον μακρόκοσμο και μας κρατά δέσμιους στην επιφάνεια των πλανητών. Ο δε παγκόσμιος νόμος της βαρύτητας αναπτύχθηκε από τον Ισαάκ Νεύτωνα. Ο Τύχω Μπρεχιέ και ο Γιόχαν Κέπλερ την συμπλήρωσαν με πολλές παρατηρήσεις.
Ο Αλβέρτος Αϊνστάιν διατύπωσε το 1905 την ειδική θεωρία της σχετικότητας και το 1915 την γενική θεωρία της σχετικότητας που ως η πληρέστερη θεωρία βαρύτητας που διαθέτουμε σήμερα, και συνδυάζει τον χωροχρόνο με την βαρύτητα και τις συνδέει με την καμπυλότητα. Προέβλεψε επίσης την εκτροπή ακτίνων φωτός προ του ήλιου, την βαρυτική εξασθένηση του φωτός και την βαρυτική καθυστέρηση των ραδιοκυμάτων. Το μεγαλύτερο βαρυτικό σύστημα είναι το ίδιο το Σύμπαν. Το τελευταίο δεν είναι στατικό, αλλά διαστέλλεται με τη ροή του χρόνου. Ο Έτγουιν Χάμπλ στοιχειοθέτησε το 1928 ότι οι γαλαξίες επεκτείνονται. Το δε Σύμπαν ξεκίνησε από μια αρχική θέση (Big Ban) και πέρασε από τις φάσεις της δημιουργίας των ατόμων , των πυρήνων, των αστέρων και γαλαξιών. Η ηλικία του υπολογίζεται στα 17,3 δις χρόνια και αποτελείται από 30% ύλη και 70% ενέργεια, ενώ διαστέλλεται επ΄ άπειρον. Σε 5 δις χρόνια ο ήλιος θα μπει στη φάση του κόκκινου γίγαντα και η ακτίνα του θα 100πλασιαστεί και θα απορροφήσει την Γη και ζωή τελικά δεν θα υπάρχει. Τυχαία σύγκρουση του κομήτη με την Γη θα αποβεί μοιραία για το ανθρώπινο γένος. Ο κομήτης Ελενίν που έφτασε θρυμματισμένος σε μια απόσταση 90 φορές την διαδρομή Γη-Σελήνης ονομάστηκε ο κομήτης της συντέλειας του κόσμου και συνδέεται με το ημερολόγιο των Μάγια που τελείωσε στις 21-12-2012. Ο Νεύτωνας είχε προσδιορίσει το τέλος του κόσμου το 2000, ο Νοστράδαμος το 1999, ο πάπας Ιννοκέντιος το 1285, ο Λούθηρος το 1600 και ο Κολόμβος το 1658 με την συμπλήρωση 7000 χρ. από την Δημιουργία. Ο κόσμος σαφώς και θα αλλάξει, αλλά για κοσμολογικούς και αστροφυσικούς λόγους δεν θα επέλθει το τέλος του κόσμου. Αυτό θα γίνει βεβαίως, αλλά για διαφορετικούς λόγους. Ίσως για αυτό με σοβαρότητα και επίγνωση η ορθόδοξη εκκλησία αποφεύγει, σε αντίθεση με χιλιαστικές κινήσεις, να προσδιορίσει το τέλος του κόσμου. Όταν οι θερμοπυρηνικές αντιδράσεις σταματήσουν ο αστέρας πιθανότατα θα καταρρεύσει και ο ήλιος θα μετατραπεί σε λευκό νάνο. Η κατάσταση αυτής της ύλης αποτελεί την μαύρη τρύπα, δηλ. μια σκοτεινή, μαύρη περιοχή. Από έμμεσες ενδείξεις σήμερα πιστεύουμε ότι μυστήριες λύσεις σαν τις Μαύρες οπές υπήρχαν στα κέντρα των Γαλαξιών όπως του δικού μας. Από τη Γη στον Σείριο μεταβαίνουμε με τη Γέφυρα Αϊνστάιν ή χωροχρονικό τούνελ ή σκουληκότρυπα όπως είναι αλλιώς γνωστή. Η εναλλακτική θεωρία των υπερχορδών επιτρέπει ταξίδια στον χρόνο και μας δίνει την δυνατότητα στις συνδέσεις να βρούμε διόδους, Υπάρχει τρόπος να μεταβάλλουμε τον ρυθμό με τον οποίο κινείται το ρολόι του χρόνου, όχι όμως και να γυρίσουμε πίσω. Μέσω ακτινοβολίας Χώκινγκ ανιχνεύονται ποικίλα σωματίδια… Κόσμος στ΄ αλήθεια μυστήριου και γοητείας. Εδώ θυμόμαστε τον μεγάλο υμνωδό: «Μέγας είσαι Κύριε και θαυμαστά τα έργα σου. Πάντα εν σοφία εποίησας »
Μεγάλη εντύπωση, τέλος, προκάλεσε στους παρευρισκόμενους η σειρά πολλαπλών ερωτήσεων που τέθηκαν από το κοινό στην ομιλήτρια, εμφανέστατο σημάδι του πόσο πολύ άγγιξε τις ανησυχίες και τα ενδιαφέροντά τους, τόσο των νέων όσο και των ολιγότερο νέων. Η Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Γιαννιτσών «Ο Φίλιππος» με αυτή την εκδήλωση που οργάνωσε σε συνεργασία με την ΔΗΚΕΠΑ Δήμου Πέλλας, έδωσε για άλλη μια φορά το πολιτιστικό στίγμα της στην ευρύτερη περιοχή.
Λάζαρος Η. Κενανίδης, θεολόγος,
δντής 2ου Γυμνάσιου Γιαννιτσών, υποψ. διδάκτορας Α.Π.Θ.
Κατηγορία: Ανοιχτο Λαικό Πανεπιστήμιο – Περίοδος 17η 2012-2013